پوکی استخوان
پوکی استخوان (Osteoporosis) یا بیماری خاموش، یک بیماری شایع استخوانی بوده و در آن کاهش عمومی و شدید در توده استخوانی (پوک شدن استخوان) بوجود می‌آید. در پوکی استخوان، عناصر تشکیل دهنده استخوان از نظر کیفیت تغییر نمی‌کنند، ولی از نظر کمیت کاهش می‌یابند و این عمل سرانجام منجر به شکستگی استخوان می شود. استخوانها دائماً در حال عوض شدن هستند. استخوان قدیمی توسط یک نوع سلول (استئوکلاستها) از بین میرود و استخوان جدید توسط سلول های دیگری (استئوبلاستها) جایگزین میشود. در سنین رشد توازن مثبت به نفع استخوان سازی و در سنین میانسالی و کهنسالی این توازن منفی بوده و تخریب استخوان بیشتر از استخوان سازی است و نتیجهی حاصله پوکی استخوان خواهد بود. خانم‌ها نسبت به پوکی استخوان آسیب‌پذیرترند به دلیل اینکه از همان ابتدای تولد چگالی استخوانی کمتری دارند. پوکی استخوان در میان خانم‌هایی که به سن یائسگی رسیدهاند رایج‌تر است (از هر 4 نفر خانم بالای 60 سال 1 نفر مبتلا به پوکی استخوان است). اگر چه پوکی استخوان در خانم‌ها و آقایان جوان هم دیده میشود، ولی در افراد مسن شیوع بیشتری دارد.
انواع پوکی استخوان
1- اولیه: پوکی استخوان بعد از قطع قاعدگی در بانوان، پوکی استخوان مربوط به پیری، پوکی استخوان ناشناخته یا ایدیوپاتیک را گویند.
2- ثانویه: بیشتر مربوط به بیماری هایی مثل کم کاری بیضه ها در مردان، تجویز بعضی داروها، پرکاری تیروئید، بی حرکتی طولانی مدت و ... است.
عوامل خطرساز این بیماری به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم می شوند:
1- عوامل درونی: شامل ژنتیک، سن و جنس است. البته اختلال درعملکرد تخمدانها وکاهش استروژن به هر علت نیز می تواند اثر منفی بگذارد.
2- عوامل بیرونی: شامل تغذیه، عادات زندگی، بی تحرکی و.. است.
